دانلودبررسی حقوق متهم در مرحله تحقیق و تعقیب کیفری در حقوق کیفری ایران و فقه

 

چکیده:

متهم فردی است که فاعل جرم تلقی شده ولی هنوز انتساب جرم به وی ثابت نگردیده است و خواه ناخواه و یا روا یا ناروا، اتهام یا اتهاماتی به او نسبت داده شده است. وظیفه نظام قضایی این است که در چنین حالتی هم به حفظ حقوق فردی و هم حقوق اجتماعی بپردازد. از آنجا که انسان موجودی است زنده به همراه حق لذا باید حقوق او نیز رعایت گردد و خصوصاً اگر به خاطر مسائلی، درشرایطی ویژه قرار گرفته و متهم به ارتکاب جرم یا جرایمی گردد اینجاست که نیاز به قوانینی احساس می شود که به خوبی بتواند حقوق متهم را تضمین کند. با مطالعة متون فقهی و حدیثی به خوبی این نکته مستفاد می گردد که در نظام دادرسی اسلامی نکات بسیار مترقی پیرامون حفظ حقوق متهم بیان گردیده است و با بررسی قانون اساسی بویژه در فصل سوم آن و دیگر قوانین که الهام بخش آنها نیز حقوق اسلامی است بحث حفظ حقوق متهم پررنگ تر می گردد. می توان برخی از تضمینات اساسی حقوق متهم را که در دادرسی اسلامی مطرح است و توسط قوانین موضوعه پذیرفته شده است این گونه برشمرد : حق داشتن وکیل مدافع و استفاده از معاضدت قضایی، اصل برائت کیفری و فرض بی گناهی متهم، حق مصونیت از دستگیری و بازداشت خودسرانه، حق سکوت، تحصیل دلیل از طرق مشروع، حق برخورداری از دادرسی منصفانه بی طرف و علنی، حق مواجهه با شهود جرم و تعدیل آنها، حق استفاده از مترجم، حق شکایت از آراء کیفری و دیگر حقوقی که رعایت و تضمین آنها همان گونه که در منابع فقهی ذکر شده و در قوانین نیز مورد تأیید قرار گرفته است لازم می باشد؛ در قسمت آیین دادرسی کیفری ما با مشکلاتی مواجه هستیم که حتی با قانون اساسی و منابع معتبر فقهی و نیز اعلامیه های منطقه ای و جهانی خیلی سازگاری ندارند و جای اصلاح این گونه قوانین و کمک به حفظ حقوق متهم خالی می باشد. در این پژوهش برآن شدیم تا حقوق متهم در مرحله تحقیق و تعقیب کیفری در حقوق کیفری ایران و فقه را بررسی نماییم.

فهرست مطالب

عنوان______________________________________________________________________صفحه

 

چکیده فارسی.. 1

فصلاول: کلیـاتتحقیق.. 3

1-1)مقدمه. 3

1-2)اهمیتوضرورتانجامتحقيق.. 4

1-3) اهدافتحقيق.. 5

1-3-1) هدفاصلی.. 5

1-3-2) اهداففرعی.. 5

1-3-3) هدفکاربردی.. 5

1-4)پرسشهایتحقيق.. 5

1-5)فرضيههایتحقیق.. 6

1-6)روشتحقیق.. 6

1-6-1) گردآوریمطالب... 6

1-6-2)ابزارتحقیق.. 6

1-6-3) روشتجزیهوتحلیلدادهها6

1-6-4)مراحلتحقیق.. 6

1-7) تعاریفمفهومیوعملیاتیمتغیرهاوکلیدواژهها7

1-7-1)تعاریفحقوق.. 7

1-7-1-1)تعریفلغویحقوق.. 7

1-7-1-2)تعریفاصطلاحیواژهیحقوق.. 7

1-7-1-3)ویژگیهایحقوقازدیدگاهحضرتعلی (ع)7

1-7-1-4)مفهومتحلیلیحقوق.. 8

1-7-2)تعریفمتهم. 8

1-7-2-1) تعریفلغویمتهم. 8

1-7-2-2) تعریفاصطلاحیمتهم. 8

1-7-2-3)مفهومتحلیلیمتهم. 9

1-7-2-4)حقوقمتهمدراعلامیهجهانیحقوقبشر. 9

1-7-3)تعریفشهروند. 10

1-8) سوابقتحقیق.. 12

1-9) جنبةنوآوريوجديدبودنتحقيق.. 18

فصلدوم: مبانینظریتحقیق.. 20

2-1) مقدمه. 20

2-2)ادوارحقوقیدرایران. 20

2-3)تاریخچهحقوقشهروندی.. 21

2-3-1) حقوقشهروندیدرقرآنکریم. 21

2-3-2)حقوقشهروندیدرحکومتنبوی.. 22

2-3-3) حقوقشهروندیدرقوانینموضوعهایران. 22

2-3-4) حقوقشهروندیدراعلامیهجهانیحقوقبشر. 24

2-3-5) حقوقشهروندیدرمیثاقبینالمللیحقوقمدنیوسیاسی.. 24

2-3-6) حقوقشهروندیدراعلامیهاسلامیحقوقبشر. 24

2-3-7)حقوقمتهمدرکنوانسیونضدشکنجهورفتاریامجازاتخشن،غیرانسانییاتحقیرکننده25

2-3-8) کشورهایطرفکنوانسیونمیثاق.. 25

2-3-9) حقوقشهروندیدرقانوناساسیایرانمصوب1324. 26

2-3-10) حقوقشهروندیدرحقوقاساسیجمهوریاسلامیایران. 27

2-3-11)حقوقشهروندیدرقانوناساسیجمهوریاسلامیایران. 27

2-3-12) حقوقشهروندیدرفرمانهشتمادهایامام (ره)33

2-3-13) حقوقشهروندیدرقانوناحترامبهآزادیهایمشروعوحفظحقوقشهروندی.. 34

2-3-14) سومینبخشنامهآیتاللهشاهرودیریاستمحترمقوهقضاییهدرخصوصرعایتحقوقشهروندی.. 35

2-4)حقوقمتهمدرقانوناساسیج.ا.ا36

2-5)حقوقمتهمدرقانونآییندادرسیکیفری.. 40

2-6) تحلیلمفهومحقوقدفاعی.. 42

2-6-1)حقبودنیاحقداشتن.. 42

2-6-2)تقسیمبندیهوفلدیازحق.. 42

2-6-3) جایگاهحقوقدفاعیمتهمدرتقسیمبندیهوفلدی.. 43

2-6-4)تعریفحقوقدفاعیمتهمازمنظرآییندادرسیکیفری.. 44

2-7) بررسیمبانیحقوقدفاعی.. 46

2-7-1)فرضبیگناهی.. 47

2-7-1-1)مبنایفرضبیگناهی.. 48

2-7-1-2)تحلیلفرضبیگناهیدرفراینددادرسیکیفری.. 49

2-7-1-3)حقوقدفاعیناشیازفرضبیگناهیبرایمتهم. 51

2-7-2) دادرسیعادلانه. 53

2-7-3)مصلحتگرایی.. 54

2-7-4)ضرورتواقعی: همزیستیمسالمتآمیز. 55

فصلسوم: حقوقمتهمدرمرحله‏یتعقیبوتحقیقاتمقدماتی‏درنظامکیفریایران. 57

3-1) مقدمه. 57

3-2)مراحلبررسیعدالتکیفریودادرسیحقوقمتهمدرنظامحقوقیج. ا. ا.57

3-2-1)حقوقمتهمدرمرحلهکشفجرم. 58

3-2-2) حقوقمتهمدرمرحلهتحقیقاتمقدماتی.. 59

3-2-2-1)جرایمنقضکنندهاصولحاکمبرتحقیقاتمقدماتی.. 62

3-2-2-2)تحلیلحمایتقانونیازرسیدگیعادلانهدرتحقیقاتمقدماتی.. 63

3-2-2-3)ضمانتاجرایکیفریرسیدگیعادلانهدرتحقیقاتمقدماتی.. 63

3-2-2-4)جرایمعلیهحقوقمتهم. 67

3-2-2-5)حقوقمتهمدرمرحلهپیشازمحاکمه. 71

1)اصلبرائت... 72

2)حقاطلاعازعلتاحضاروداشتنفرصتحضور. 78

3) تفهیماتهام. 78

4)حقسکوت (امتناعازپاسخ)79

5) حقبرخورداریازوکیل.. 79

6) ممنوعیتاغفال. 80

7) ممنوعیتشکنجهبرایاخذاقرار. 80

8)منعمداخلهخودسرانهدرمسکن،زندگیخصوصی،مراسلات... 82

9) صدورقرارتأمینمتناسببااتهامووضعیتمتهم. 82

10)لزومتشکیلپروندهشخصیتیمتهم. 83

11)آخریندفاعازمتهم. 87

12) اظهارنظر نهایی.. 90

3-2-3)حقوقمتهمدرمرحلهتعقیبجرم. 90

3-3)حقوقمتهمرادراعلامیهجهانیحقوق‏بشر. 93

3-4)حقوققانونیمتهمودستاوردهایقانونآییندادرسیکیفریمصوب 1/2/1392. 93

3-5) تقسیموطبقهبندیجرائمکیفری،کشفجرموتحقیقاتمقدماتی،ضابطاندادگستری،حریمخصوصی.. 101

3-6) اشکالاتوایراداتواردهبهقانونآئیندادرسیکیفریجدید. 112

3-7) پاسداشتحقوقمتهم. 113

فصلچهـارم: حقوقمتهمدرفقه. 118

4-1)مقدمه. 118

4-1-1)تفهیماتهام. 118

4-1-2) احکامحاکمبرسکوت... 119

4-1-3)منعشکنجهمتهمبرايکسباقرار. 121

4-1-4)ممنوعیتبازداشتمتهم. 123

4-1-5)رعایتتساويمیانطرفیندعوا126

4-1-5-1)ادلهيقولمشهور. 127

4-1-5-2)ارزیابیودیدگاه128

4-1-6)علنیبودنرسیدگیبهاتهاممتهم. 129

4-1-7)حقبهرهمنديازوکیل.. 131

4-2) حقوقمتهمبانگاهیبهاصولحاکمبرسیستمقضاوتامامعلی(ع)134

4-3) بررسیفقهیـحقوقیمتهمان. 136

فصلپنجم: جمعبندی،نتیجهگیریوپیشنهادها147

5-1)جمعبندی.. 147

5-2)نتیجهگیری.. 155

5-3)پیشنهادها159

فهرستمنابع. 161

منابعفارسی.. 161

کتابها161

منابعغیرفارسی.. 162

پایاننامهها164

مقالات... 165

سایتهاووبلاگها167

قوانینومقررات... 167

پیـوست... 169

چکیده انگلیسی.. 176