بررسي قوانين و مقررات حاكم بر جرايم سايبري در حقوق ايران

بررسي قوانين و مقررات حاكم بر جرايم سايبري در حقوق ايران

بررسي قوانين و مقررات حاكم بر جرايم سايبري در حقوق ايران

مقدمه

ورود رایانه به زندگی بشری و استفاده روزافزون از این وسیله شگفت انگیز سبب بوجود آمدن دگرگونی وتحولات گسترده در حیطه اطلاعات گردیده است.رایانه با ویژگی های منحصر به فرد خود مانند حجم بالای اطلاعات ،دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و ویژگی های متنوع و فراوان دیگری توانسته است

امکانات بی شماری را در اختیار افراد قرار دهد. همین امر سبب بوجود آمدن جرایم متنوع و مختلفی شده است که در مقایسه با جرایم کلاسیک می تواند آسیب های جبران ناپذیر وخطرناکی را به همراه داشته باشد.

محیط مجازی سایبر به مجرمین این امکان را می دهد که در فضایی به دور از دیدگان مردم به راحتی ودر محیطی امن دست به ارتکاب جرم بزنند.

امروزه با توجه به افزایش روز افزون استفاده کنندگان از اینترنت میزان جرایم سایبری نیز سیر صعودی به خود گرفته است.از آنجا که اینگونه جرایم در سطح ملی و حتی فراملی رخ می دهد پس می توان گفت برای اینگونه جرایم حد و مرزی وجود ندارد .

کاربران در این محیط به ایجاد تغییراتی در داده ها و اطلاعات زده که همین امر نشانگر وقوع جرمی می باشد.مخفی بودن این محیط امکان تعقیب و شناسایی مجرمین را کاهش داده است.پس هر شخص به راحتی در هر نقطه از جهان می تواند در گوشه ای دیگر از جهان جرمی را مرتکب شود.

همین امر موجب گردیده است که جهت تأمین امنیت داده ها وسیستم های رایانه ای قوانین و مقرراتی وضع گردد.به دلیل تنوع و گستردگی اینگونه جرایم کشف و مقابله با آنها لازم و ضروری می باشد.به همین دلیل است که تمام حقوق دانان وجرم شناسان به دنبال شناسایی ماهیت اینگونه جرایم بر آمدند.

بيان مسأله

وقتی به نقش و جایگاه کامپیوتر در زندگی بشری نظری بیفکنیم خواهیم دید که انسان بعد از قرون متمادی زندگی در دنیای فیزیکی، تصمیم گرفت جهان مجازی را در محیط و فضایی بنام فضای سایبر بوجود بیاورد که :«فضایی است مجازی و غیر ملموس که از طریق اینترنت به هم متصل می شوند و تمام اطلاعات راجع به افراد، سازمان ها، شرکت ها، فرهنگ ها و به طور کلی هر چیزی که بصورت فیزیکی وجود دارد و بوسیله کامپیوتر، اجزاء آن و شبکه های بین المللی بهم مرتبط می باشند را شامل شود.» و از طریق این فضا به راحتی بتواند به تبادل اطلاعات دست یابد. درحقیقت اینترنت با شبکه های گسترده خود توانسته است روابط و مناسبات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد را تغییر دهد و همین امر موجب شد تا روابط انسان ها از شکل سنتی خارج شده و جنبه الکترونیکی به خود بگیرد همین گستردگی و پیچیدگی ارتباطات در دنیای امروز موجب بروز جرایمی جدید در سطح ملی و فراملی شده است به نام جرایم سایبری، که این جرایم در محیطی مجازی و به وسيله اینترنت اتفاق می افتد.جرایم سایبری از جمله جرایمی هستند که جدید بوده و ناشی از تکنولوژی مدرن هستند این دو ویژگی موجب شده تا به عنوان نسل جدیدی از جرایم نامیده شوند.بدلیل اینکه در فضای سایبر ارتکاب جرم به آسانی امکان پذیر است ممکن است جرایمی رخ دهد که این جرایم حدود نیم قرن است که پیدایش یافته اند و از سطح بین المللی به ملی و از کلی به جزئی منحصر می باشد.

برخی از کشورها مانند (آمریکا ، آلمان ،انگلستان وغیره) زود و برخی کشورها مانند (کشورهای آسیایی و خاورمیانه وغیره) دیرتر به این پدیده مجرمانه پرداخته اند.

مقنن ایران در راستای حمایت از امنیت داده ها و سیستم های رایانه ای کاربران، دستگاه های دولتی، نهادهای عمومی و مؤسسات خصوصی اقدام به وضع قوانین کیفری نموده و مجازاتهایی را برای مرتکبین اینگونه جرایم در نظر گرفته است تا موجبات امنیت داده ها و شبکه های رایانه ای و در نتیجه رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور در محیط سایبر فراهم گردد.تحقیق پیش رو در نظر دارد به این مسأله بپردازد: جرایمی که در فضای سایبر انجام می شود توسط چه کسانی و به چه شکلی صورت می گیرد؟

و وقوع این جرایم تا چه میزان بر امنیت ملی تأثیر می گذارد؟و دولت ایران چه مجازاتی را برای مرتکبین این جرایم در نظر گرفته است؟

 اهمیت و ضرورت انجام تحقيق

در ارتباط با اهمیت موضوع باید گفت که با توجه به گستردگی و پیچیدگی حاصل از تکنولوژی مدرن و ظهور نسل جدید جرایم سایبری و شبکه ای در محیط های مجازی، حقوق جزا وارد مرحله جدیدی چه در حقوق ماهوی و چه در حقوق شکلی شده است به طوری که تنها شرط مبارزه با اینگونه جرایم شناسایی، تجزیه و تحلیل و شناخت کامل نحوه ارتکاب اینگونه جرایم است دراین تحقیق که در برگیرنده نسل سوم جرایم که شامل جرایم سایبری و اینترنتی یعنی جرایم در محیط های شبکه های فراملی و به صورت مجازی می باشد اینجانب سعی نموده ام که تا با تبیین مفهوم جرایم سایبری و شناسایی اینگونه جرایم و شناسایی قوانین کیفری که مقنن ایران در راستای حمایت از داده ها و وسایل اینترنتی در محیط های مختلف وضع نموده است و بر حقوق ایران حاکم استراهی جهت شناخت و مبارزه با اینگونه جرایم بازگردد و به عنوان خطوط راهنما برای وارد شدن به نسل جدیدی از جرایم استفاده گردد.

همچنین این تحقیق می تواند راهگشای مناسبی برای آشنایی با جرایمی که امنیت ملی را به خطر می اندازد باشد و همین امر می تواند سبب آشنایی با نسل جدید جرایم سایبری برای محقق و سایر دانش پژوهان باشد و هر یک از این موضوعات خود شامل مباحث علمی گسترده و جدیدی بوده و مجال یک تحقیق علمی وسیع را برای دانش جویان و دانش پژوهان فراهم خواهد کرد.

چكيده:1

كليّات.. 2

مقدمه. 3

بيان مسأله. 4

اهمیت و ضرورت انجام تحقيق.. 5

مرور ادبیات و سوابق مربوطه. 6

جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق:8

اهداف مشخص تحقيق.. 8

سؤالات تحقیق:8

متغير مستقل:8

متغير وابسته:8

فرضيه‏هاي تحقیق:9

تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی:9

روش شناسی تحقیق:11

فصل اوّل: تعریف و ویژگی هاي فضای سایبری.. 12

طرح بحث:13

مبحث اوّل: مفهوم و ویژگی های فضای سایبری.. 13

گفتار اوّل: فضای سایبری و ارتباط شبکه های اطلاع رسانی.. 15

گفتار دوّم :مخفی و پنهانی بودن. 17

گفتار سوم :فراملی و غیر قابل کنترل بودن. 18

مبحث دوّم: پیکره فضای سایبری.. 20

گفتار اوّل: مخازن اطلاعات.. 20

گفتار دوّم: سیستم های ارتباطی.. 21

گفتار سوم : ارائه دهندگان خدمات شبکه ای.. 23

مبحث سوم: مزیت ها و محدودیت های فضای سایبری.. 25

گفتار اوّل: در حوزه آزادی بیان. 26

گفتار دوّم: در حوزه آزادی اطلاعات.. 27

گفتار سوم: در حوزه حریم خصوصی.. 28

 

فصل دوّم: تعریف جرایم سایبري و جرایم مرتبط با آن.. 30

طرح بحث:31

مبحث اوّل: جرایم سایبری و ویژگی آن. 31

گفتار اول:تعریف جرم سایبری.. 33

گفتار دوّم:جرم سایبری و جرایم مرتبط با آن. 35

گفتار سوم :ویژگی های جرایم سایبری.. 36

مبحث دوّم: سیر تاریخی جرایم سایبری.. 38

گفتار اوّل: سیر تاریخی جرایم سایبری در نظام بین الملل.. 38

گفتار دوم: سیر تاریخی جرایم سایبری در حقوق جزای ایران. 41

گفتار سوم: جرایم سایبری و وضع قوانین مربوط به آن. 42

مبحث سوم : سیاست جنایی مقابله با جرایم سایبری.. 44

گفتار اوّل: سیاست جنایی ماهوی.. 45

گفتار دوّم :سیاست جنایی پیشگیرانه. 47

گفتار سوم:سیاست جنایی شکلی.. 48

فصل سوم: بررسی قوانین سایبري در حقوق جزای ایران.. 50

طرح بحث:51

مبحث اوّل: مصادیق جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی.. 52

گفتار اوّل:دسترسی غیر مجاز. 53

الف- رکن قانونی.. 54

ب- رکن مادی.. 55

1-مرتکب جرم 55

2- رفتارمادی فیزیکی 55

3-شرایط و اوضاع و احوال لازم. 55

ج- رکن روانی.. 56

گفتار دوّم:جاسوسی سایبری.. 56

الف- رکن قانونی.. 59

ب- رکن مادی.. 60

1-مرتکب جرم 60

2-رفتار مادی فیزیکی 60

3-شرایط و اوضاع احوال لازم 62

ج- رکن روانی.. 62

گفتار سوم: جعل سايبري.. 62

الف- رکن قانونی.. 64

ب- رکن مادی.. 65

1-مرتکب جرم 65

2-رفتار مادی فیزیکی 65

3-شرایط و اوضاع و احوال لازم. 65

ج- رکن روانی.. 66

مبحث دوّم: مصادیق جرایم علیه اموال و مالکیت.. 67

گفتار اوّل:سرقت سایبری.. 67

الف- رکن قانونی.. 69

ب- رکن مادی.. 69

1-مرتکب جرم 69

2- رفتار مادی فیزیکی.. 69

3- شرایط و اوضاع و احوال لازم. 69

ج- رکن روانی.. 70

گفتار دوّم: کلاهبرداری سایبری.. 70

الف- رکن قانونی.. 72

ب- رکن مادی.. 72

1- مرتکب جرم. 72

2- رفتارهای مادی فیزیکی.. 72

3- شرایط و اوضاع و احوال لازم. 73

ج- رکن روانی.. 73

مبحث سوم: مصادیق جرایم علیه اشخاص... 75

گفتار اوّل: هتک حیثیت.. 75

الف- رکن قانونی.. 76

ب- رکن مادی.. 77

1-مرتکب جرم 77

2-رفتار مادی فیزیکی 77

3-شرایط و اوضاع و احوال لازم. 77

ج- رکن روانی.. 78

گفتار دوّم: نشر اکاذیب.. 78

الف- رکن قانونی.. 78

ب- رکن مادی.. 79

1-مرتکب جرم 79

2- رفتار مادی فیزیکی 79

3- شرایط و اوضاع و احوال لازم. 80

ج- عنصر روانی.. 80

فصل چهارم: تأثیر تهديدات مرتبط با جرایم سایبری بر امنیت ملی.. 82

طرح بحث:83

مبحث اوّل: ماهیت تهدیدات سایبری.. 85

گفتار اوّل: تعریف تهدیدات سایبری.. 85

گفتار دوّم:ویژگی های تهدیدات سایبری.. 87

گفتار سوم: انواع تهدیدهای سایبری.. 88

الف) ترورسیم سایبری.. 89

ب) جنگ سایبری.. 90

ج) اخلال سایبری.. 91

د) خرابکاری سایبری.. 92

مبحث دوّم: ماهیت متفاوت امنیت.. 93

گفتار اوّل: تعریف و ویژگی های امنیت ملی.. 93

گفتار دوّم :ساختارهای امنیتی.. 95

گفتار سوم: رویکردهای متفاوت به امنیت ملی.. 98

مبحث سوم:تأثیر تهدیدات سایبری بر امنیت ملی.. 100

گفتار اوّل: رویکردهای متفاوت به تهدیدات سایبری.. 100

گفتار دوّم: قدرت در عصر اطلاعات.. 102

گفتار سوم:امنیت در عصر اطلاعات.. 103

فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات.. 105

نتیجه گیری:.. 106

پیشنهادات:108

منابع و مآخذ:109

ضمائم:115



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید