جايگاه و اهميت كاربری فضاي سبز در بين ساير كاربريها

فضاهاي سبز را در ادبيات شهرسازي جزو كاربريها و در ضمن يكي از تسهيلات روبنايي بخش كالبدي محسوب مي‌گردند.

از فضاهاي سبط بعنوان يكي از شاخه‌هاي اصلي و در عين حال ابزار فني محافظت محيط زيست در محيطهاي انسان ساخت مي‌توان نام برد. در گذشته نقش غالب فضاهاي سبز به زيبا سازي و سپس به ظاهر سازي محيط مصنوع محدود مي‌شد. ليكن امروزه كاركرد اين فضاها در سطح شهرها نقش به مراتب وسيع‌تر و اساسي‌تر به خود گرفته و همانند ديگر خدمات شهري به پيروي از تقسيم‌بندي شهر به محله و منطقه واحد همسايگي به پاركهاي محلي شهري و واحد همسايگي تفكيك مي‌گردد.[1]

كاربريهاي شهري به طور كلي به 9 دسته تقسيم مي‌شوند و هر دسته از گروه‌هاي فرعي يا جزئي تشكيل مي‌شود. از نظر كدگذاري هر گروه فرعي با يك شماره اختصاصي و يك پيش شماره كاربري اصلي مشخص مي‌شود.[2] براي نمونه كاربري فرهنگي و گذران اوقات فراغت با شماره 7 مشخص مي‌شود و كاربري پاركهاي شهري با شماره 6. بنابراين بين كاربري با شماره 76 كدگذاري مي‌شود.

 

جدول طبق‌بندي و كد كاربريهاي اصلي

كد	كاربري اصلي	كد	كاربري اصلي
1	مسكوني	6	خدماتي
2و3	صنعتي	7	فرهنگي و گذران اوقات فراغت
4	حمل و نقل و تاسيسات	8	منابع توليدي و استخراج
5	تجاري	9	اراضي باير و مناطق آبي

 

مفهوم و ضرورت سبز در زندگي شهري

منظور از فضاهاي سبز شهري، نوعي از سطوح كاربري زمين شهري، با كوشش‌هاي گياهي انسان ساخت است كه هم واجد بازدهي اجتماعي و هم واجد بازدهي اكولوژيكي هستند. فضاي سبز شهري از ديدگاه شهرسازي در برگيرزد بخش از سيماي شهر است كه از انواع پوشش‌هاي گياهي تشكيل شده است و به عنوان يك عامل زنده و حياتي در كنار كالبدي جان شهر، تعيين كنند ساخت مرفولوژيك شهر است.

با توجه به مفهوم فضا، زمين‌هايي كه به پوشش گياهي كوتاه (نازك و كم حجم) اختصاص دارد، مثل همين و مراتع به عنوان سطوح سبز و زمينهايي كه به پوشش‌هاي گياهي بلند با نسبتاً اختصاص دارند، نظير جنگل، باغ و … به عنوان فضاهاي سبز دسته‌بندي مي‌شود.[3]

از آن جا كه فضاي سبز و محيط زيست شهري در زمره اساسي‌ترين عوامل پايدار حيات طبيعي و انساني در امر سلامت اسكان انسان است لذا بايد نياز انسان به گياهان كه از مهمترين عوامل اكوسيستم است را بالاتر از ساير نيازها منظور نمود و روند نابودي آنها را به دليل اثرات مطلوب آنها، رنگ خطري براي جوامع بشري به حساب آورد.[4]

مهمترين اثر فضاي سبز در شهرها، كاركرد زيست محيطي آنهاست كه شهرها را به عنوان محيط زيست جامعه انساني معني‌دار كرده است و سبب افزايش كيفيت زيستي شهرها مي‌شوند: اين كاركرد زيست محيطي شامل تعديل‌ها، افزايش رطوبت نسبي، لطافت هوا و جذب گرد و غبار است. ديگر تأثيرات فضاي سبز در شهرها نقش نسبي دارند.[5]

 

[1]- محمد تقي، رضويان، « برتامه‌ريزي كاربري راراضي شهري» ص126و 132.

[2]- احمد سعد نيا، « كاربري زمين شهري» ص20.

[3]-احمد سعيد نيا، « فضاي سبز شهري» ص29

[4]-مهدي شيباني « برنامه‌ريزي فضاي سبز» فشيصفه شماره 25.

[5]- احمد سعيد نيا، همان، ص35.